U skladu sa domaćim propisima i Međunarodnim računovodstvenim standardom broj 19 – Primanja zaposlenih, u regionu se već dvadesetak godina zahtijeva rezervisanje i objelodanjivanje obaveza za otpremine zaposlenih pri odlasku u penziju, jubilarne nagrade i neiskorišćene godišnje odmore.

MRS 19 predstavlja verovatno najkomplikovaniji međunarodni računovodstveni standard za primenu.

Eksterni revizori insistiraju na obračunu rezervisanja naknada zaposlenima koje će biti isplaćene u budućnosti (pri odlasku u penziju ili prigodnoj godišnjici zaposlenja).

Za pravilnu primenu MRS 19, pored računovodstvenog, potrebno je i aktuarsko znanje. Takođe, s obzirom na veliki broj problema u primeni MRS 19, potrebno je i relevantno iskustvo na domaćem tržištu.

MRS 19 u paragrafu 57 preporučuje da obračun vrši ovlašćeni aktuar.

Suština zahtjeva za primjenu MRS 19 je da se budući izdaci koje će kompanija imati prema zaposlenima adekvatno procijene i ravnomerno optereti troškovima cijeli period u kome se oni stvaraju. Trošak otpremnina i jubilarnih nagrada ne nastaje u trenutku isplate, nego tokom radnog vijeka kod poslodavca, dok trošak za neiskorišćene godišnje odmore pripada godini u kojoj je zarađen.

Izveštaj ovlašćenog aktuara o izvršenom obračunu po MRS 19 sadrži sljedeće podatke:

1. obračun rezervisanja po MRS 19 za prethodnu godinu

2. obračun rezervisanja po MRS 19 za tekuću godinu

3. obračun rezervisanja po MRS 19 za tekuću godinu po parametrima iz prethodne godine

4. obračun za potrebe objelodanjivanja u Napomenama uz finansijske izvještaje sadrži:  - trošak tekuće usluge rada

- trošak kamate

- aktuarske dobitke odnosno gubitke

- ukinute rezervacije po MRS 19 iz prethodne godine

- trošak perioda

5. prikaz svih korišćenih parametara obračuna po MRS 19 za tekuću i prethodnu godinu za potrebe objelodanjivanja:

- diskontna stopa

- stopa dugoročnog rasta zarada

- stopa flukutuacije zaposlenih

- tabela mortaliteta

- pravila za obračun otpremina i jubilarnih nagrada

- poreski aspekt

6. analizu osetljivosti promene pojedinačnih parametara korišćenih u obračunu po MRS 19 za tekuću godinu

7. formiranje stavova za knjiženje obračunatih rezervisanja

Aktuarske tehnike omogućavaju preduzeću da adekvatno obračuna rezervaciju sa preciznošću dovoljnom da se opravda priznavanje ove obaveze.

Ovlašćeni aktuari su jedini mjerodavni da računaju visinu rezervisanja za otpremnine i jubilarne nagrade jer se prilikom obračuna koriste složene i kompleksne metode projektovane kreditne jedinice, pri čemu aktuar mora postaviti odgovarajuće pretpostavke i izračunati sadašnju vrijednost obaveza.

Aktuarske pretpostavke moraju biti nepristrasne, usaglašene, uz uvažavanje stope inflacije, stope rasta zarada, prinosa planskih sredstava i diskontne stope.

Takođe, u domaćoj praksi se pokazalo da je neko vrijeme posle izvršenog obračuna po MRS 19 neophodno obezbijediti odgovore na dodatna pitanja eksternih revizora.

Preduzeće treba da angažuje ovlašćenog aktuara zaključivanjem ugovora o privremenim i povremenim poslovima da bi obračun rezervisanja prema MRS 19 bio mjerodavan, siguran i pouzdan, jer jedino ovlašćeni aktuari imaju dozvolu za bavljenje aktuarskim poslovima, odnosno ovlašćenje za obavljanje aktuarskih poslova.

Obračun rezervisanja prema odredbama MRS 19 je čist aktuarski posao i svako drugo računanje i improvizacija od strane revizora ili računovođa je u startu pogrešna i neispravna, a time oni odstupanju od primjene Međunarodnih računovodstvenih standarda i ne mogu da navedu da su primjenjeni Međunarodni računovodstveni standardi.

Kao što ovlašćeni revizori, sertifikovane računovođe i sertifikovani računovodstveni tehničari imaju svoje zvanje i znanje za poslove koje obavljaju, tako i ovlašćeni aktuari imaju ovlašćenje za obavljenje aktuarskih poslova izdato od nadležnog organa, a na osnovu minimalno magistarskih studija na smijeru aktuarstvo i ostalih relevantnih dokumenata.

Adekvatna i mjerodavna primjena Međunarodnog računovodstvenog standarda 19 je jedino ukoliko obračun rezervacije uradi ovlašćeni aktuar, jer samo ovlašćeni aktuar može svojim ovlašćenjem za obavljenje aktuarskih poslova, potpisom i pečetom da garantuje za tačnost i ispravnost obračuna rezervisanja.